Tự ý thay đổi thiết kế bên trong nhà chung cư thuộc sở hữu riêng: Mức phạt và biện pháp xử lý theo quy định mới nhất

Trong quá trình sinh sống tại căn hộ chung cư, không ít người có nhu cầu cải tạo, thay đổi bố cục, thiết kế nội thất để phù hợp hơn với thói quen sinh hoạt. Tuy nhiên, việc tự ý thay đổi thiết kế bên trong chung cư thuộc sở hữu riêng mà không tuân thủ các quy định pháp luật có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ mức phạt và biện pháp xử lý theo quy định hiện hành để người dân nắm rõ và tránh vi phạm.

Hành vi tự ý thay đổi thiết kế bên trong chung cư và mức phạt cụ thể theo quy định

Theo Nghị định 16/2022/NĐ-CP – văn bản quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, hành vi tự ý thay đổi thiết kế phần sở hữu riêng trong nhà chung cư được xác định rõ là hành vi vi phạm pháp luật. Cụ thể, tại điểm b khoản 2 Điều 70 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, quy định như sau:

“Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi tự ý thay đổi kết cấu chịu lực hoặc thay đổi thiết kế phần sở hữu riêng trong nhà chung cư.”

Đây là khung xử phạt áp dụng đối với tổ chức. Trong trường hợp người vi phạm là cá nhân, theo khoản 3 Điều 4 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, mức phạt sẽ bằng một nửa so với tổ chức. Tức là cá nhân có hành vi tự ý cải tạo, thay đổi thiết kế phần diện tích thuộc quyền sở hữu riêng sẽ bị phạt từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.

Lưu ý, hành vi vi phạm được quy định bao gồm cả thay đổi kết cấu chịu lực (tường chịu lực, cột, dầm, sàn, trần...) hoặc thay đổi thiết kế căn hộ như đục phá tường, mở rộng không gian, cơi nới ban công, khoan cắt, lắp đặt các thiết bị ảnh hưởng đến kiến trúc ban đầu... Việc này không những ảnh hưởng đến an toàn kỹ thuật của cả tòa nhà mà còn có thể xâm phạm quyền lợi của các chủ sở hữu khác.

Vì vậy, dù diện tích thuộc sở hữu riêng, người sử dụng chung cư cũng không được tự ý thực hiện các thay đổi nếu chưa được sự chấp thuận của ban quản lý, chủ đầu tư hoặc cơ quan có thẩm quyền.

Hành vi tự ý thay đổi thiết kế phần sở hữu riêng trong nhà chung cư được xác định rõ là hành vi vi phạm pháp luật

Biện pháp khắc phục hậu quả và thời hiệu xử phạt đối với hành vi vi phạm

Không chỉ bị phạt hành chính, người vi phạm còn phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định. Tại khoản 3 Điều 70 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, đối với hành vi tự ý thay đổi thiết kế phần sở hữu riêng trong nhà chung cư, biện pháp xử lý được áp dụng là:

“Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu.”

Điều này đồng nghĩa với việc người vi phạm sẽ phải tiến hành tháo dỡ, phục hồi lại thiết kế, kết cấu căn hộ như trước khi thay đổi. Việc này nhằm đảm bảo tính đồng bộ, an toàn của công trình và tránh ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực cũng như quyền lợi của các cư dân khác trong cùng tòa nhà.

Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, người vi phạm còn có thể bị yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu việc cải tạo gây ảnh hưởng đến căn hộ liền kề (ví dụ: gây thấm dột, nứt vách, mất an toàn kỹ thuật...).

Về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, theo khoản 1 Điều 5 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, quy định:

“Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 02 năm đối với hoạt động xây dựng, quản lý, phát triển nhà.”

Như vậy, nếu hành vi tự ý thay đổi thiết kế bên trong chung cư xảy ra trong vòng 02 năm trở lại, cơ quan có thẩm quyền hoàn toàn có thể tiến hành xử phạt. Sau thời hạn này, hành vi sẽ hết thời hiệu xử phạt, tuy nhiên người vi phạm vẫn có thể bị yêu cầu khắc phục hậu quả nếu hậu quả của hành vi vẫn đang tồn tại và gây ảnh hưởng.

Cần tuân thủ quy định khi sửa chữa, cải tạo nhà chung cư

Sống trong chung cư không có nghĩa là bị bó buộc hoàn toàn trong khuôn khổ. Tuy nhiên, mọi hành vi sửa chữa, cải tạo nhà ở đều phải tuân thủ quy định pháp luật, nhất là khi liên quan đến phần kết cấu, thiết kế đã được phê duyệt. Việc tự ý thay đổi thiết kế phần sở hữu riêng trong nhà chung cư không chỉ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn mà còn có thể gây thiệt hại tài chính và pháp lý cho chính người thực hiện.

Trước khi có ý định sửa chữa, người dân cần:

• Tham khảo quy định pháp luật hiện hành, đặc biệt là Nghị định 16/2022/NĐ-CP;
• Xin ý kiến của ban quản lý hoặc chủ đầu tư nếu việc sửa chữa liên quan đến hệ thống kỹ thuật chung;
• Làm thủ tục xin phép cơ quan có thẩm quyền nếu ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực hoặc thay đổi thiết kế căn hộ đã được duyệt;
• Không tự ý đục phá, cơi nới, lắp đặt thiết bị làm thay đổi kiến trúc ban đầu mà chưa có sự đồng ý.

Việc tuân thủ đúng quy định không chỉ bảo vệ quyền lợi của cá nhân mà còn góp phần đảm bảo an toàn, mỹ quan và sự đồng bộ của cả khu chung cư. Với mức phạt cao từ 30 triệu đến 80 triệu đồng và biện pháp khắc phục bắt buộc, rõ ràng đây không phải là hành vi nên xem nhẹ.